Logotipo gipuzkoakultura
2024ko martxoak 19, asteartea

Oñatiko unibertsitatearen Kaperako Errataula

Historia eta zaharberritzea
Aurkibidea ikusi
OÑATIKO UNIBERTSITATEKO ERRETULAREN
AZTERKETA HISTORIKO-ARTISTIKOA

Pedro Echeverria
  1. TESTUINGURU HISTORIKOA
    1. Avilako apezpikua, mezenas eta aholkulari
    2. Pietatearen erretaulari buruzko datu berriak
  2. SANCTI SPIRITUS IKASTETXEKO KAPERAKO ERRETAULA
    1. Dokumentu genesia. Egileak
    2. Traza, egitura eta apaindura. Erretaularen originaltasuna
    3. Estilo kontuak. Espresibismo eta manierismo juniarra
    4. Programa sakratua. Debozioak eta asmoak
    5. Errepertorio profanoa. Zaharkinak, groteskoak, bestioiak eta zaldiak
    6. Erromatar erako polikromia. Lehenbiziko groteskoak
OÑATIKO UNIBERTSITATEKO ERRETAULA ZAHARBERRITZEKO PROZESUA
Xabier Martiarena

Sarrera
ESKU-HARTZEA
  1. ERRETAULA EGITEKO TEKNIKA
    1. Arkitektura eskema
    2. Euskarria
      1. Egitura
      2. Eszenak
      3. Eskulturak
      4. Taulamenduak, kolomak, pilastrak eta horma-konkak
    3. Euskarriaren prestakuntza
      1. Oihala eta iztupa
      2. Prestakina
      3. Bola
    4. Polikromia edo geruza piktorikoa
      1. Urreztatua
        1. Ur-urreztaketa
        2. Urreztatzeko nahastura-berniza
      2. Zilarreztatzea
      3. Bismutoa
      4. Estofatua
        1. Urre gaineko esgrafiatua
        2. “Pintzeladura” edo urre gainean pintzelez eginiko pintura
        3. Zilar gaineko esgrafiatua
        4. Zilar gardendua
    5. Koloreak
      1. Kolore gardenak
      2. Kolore opakoak
      3. Haragi-koloreak
    6. Beste apaindura teknika batzuk
  2. ERRETAULAREN KONTSERBAZIO EGOERA
    1. Euskarria
      1. Xilofagoen erasoa
      2. Egitura
      3. Araldit
      4. Eszenen eta eskulturen egitura
      5. Iztupa
      6. Prestakina
      7. Aldaketak
    2. Polikromia
      1. Alderdi orokorrak
      2. Kolore opakoak
        1. Zuria
        2. Azurita
        3. Gorria
      3. Haragi-koloreak
      4. Urreztatua
      5. Zilarra
      6. Zilar gaineko gardenduak
        1. Laka gorria
        2. Anbar-marroia
        3. Berdea
      7. Bismutoa
      8. Zigilatuak
      9. Alterazioak
  3. ESKU-HARTZEA
    1. Euskarria
      1. Araldit
      2. Intsektuak akabatzea
      3. Egitura arkitektonikoaren berreraikuntza
    2. Polikromia
      1. Kolorea finkatzea
      2. Garbiketa
      3. Iztukatua
      4. Berregite kromatikoa
      5. Urrea birjartzea
    3. PDF: Erretaularen ezaugarri teknikoak
  4. ANALISI KIMIKOA
  5. GRAFIKOAK
    1. Erretaularen neurri orokorrak
    2. Zilarraren kokapena
    3. Zigilatuen kokapena
    4. Erretaula osatzerakoan erabilitako egurrak
    5. Estaien garapena
    6. Frisoetako erliebeen irudikapena
    7. Kontserbazio-egoeren eta erabilitako tekniken adibideak
    8. Hainbat zigilatu-ereduen kokapena
    9. Irudien jantzietan erabilitako zigilatu-eredu desberdinak
    10. Erretaularen horma-konken hondoetan eta irudien jantzietan erabilitako urre gaineko apaindura esgrafiatuak
    11. Erretaularen horma-konken hondoetan eta irudien jantzietan erabilitako zilar gaineko apaindura esgrafiatuak
    12. Erretaularen horma-konken hondoetan eta irudien jantzietan erabilitako metalezko xafla gaineko motiboak, pintzelez eginak

I. Erretaula egiteko teknika


5. Koloreak

5.1 Kolore gardenak

Kolore-geruza hauek pasatzen uzten diote argiari; halaz, argia beheko geruzetan islatzen da, eta distira eta sakontasun handiagoko kolore bat da emaitza. Horrela erabili diren koloreak laka berde, urdin, anbar eta gorria izan dira.

  • Laka berde edo kobre-resinatoak (kobrearen azetato basikoa + erretxina), zilar gainean erabilita, berde metalizatu bat ematen du, baina kimikoki oso egonkortasun gutxikoa denez argiaren aurrean eta hainbat girotan, hondatu egin da, arre bihurtuz15.Laka urdinak (azurita), nahiz berez azurita ez den gardena, baina kantitate txikia eta kolaz oso disolbatuta erabiliz gero, zilar gainean eman, gure erretaulan bezala alegia, eta urdin metalizatua ematen du.
  • Anbar-marroi kolorea, Erdi Aroko testuen arabera, hainbat koloratzaileetatik lortzen zuten (azafraia, dragoodola, landare-estraktuak eta substantzia ezagutezinak) eta proteina, olio, erretxin edo hauen nahasketa batekin aglutinatuta ateratzen zen, metalezko xaflaren gainean geruza bat edo gehiago emanda16. Gure kasuan, kolofonia motako erretxina diterpeniko bat eta argizaria da. Eta kolore hori, aukeran, argienetatik ilunetaraino joan daiteke, hots, horigorrixkatik hasi eta marroietaraino.
  • Laka gorria, urre gainean azal handietan, ez zen oso ohikoa; batez ere tolesetan eta motibo gutxi batzuetan erabiltzen zen. Gure kasuan, aparteko kasu gisa aurkituko dugu San Rokeri laguntzen dion aingeruaren jantzietako apaingarri batean, gaur egun ia ezabatua.
Gardendu berde eta gorria. Mendekostea. Gardendu gorria. Mendekostea.  Gardendu urdina. Pilastra bateko zalditxoa.

Kolore gardenak. a) Gardendu berde eta gorria. Mendekostea. b) Gardendu gorria. Mendekostea. c) Gardendu urdina. Pilastra bateko zalditxoa.
Gardendu anbarra. Balaamen txanoa. Gardendu berdea. San Roke. Gardendu anbarra. San Joanen tunika.

Kolore gardenak. d) Gardendu anbarra. Balaamen txanoa. e) Gardendu berdea. San Roke. f) Gardendu anbarra. San Joanen tunika.

15 DOERNER, Max: Los materiales de pintura. Bartzelona, Editorial Reverté, laugarren argitalpena., 1986. 75. or. “Mayerne-k dio Flandesen ezaguna zela kobre-berdezko pigmentu baten fabrikazioa lausoduretarako; pigmentu hau trementinatan kupritsa disolbatuz ateratzen zuten”.

16 DE LA FUENTE, Luis Ángel: Los metales como policromía (las corladuras): Análisis-Experimentación y Restauración. Euskal Herriko Unibertsitatearen argitalpenak. 490. or.


Licencia Creative Commons. Pulse aquí para leerla
2009 Kultura, Gazteria eta Kirol Departamentua - Gipuzkoako Foru Aldundia
Para conectar con nosotros mediante skype pulse aquí
Logotipo Gipuzkoa.net. Pulsar para ir a la página de Gipuzkoa.net