Logotipo gipuzkoakultura
2024ko martxoak 19, asteartea

Oñatiko unibertsitatearen Kaperako Errataula

Historia eta zaharberritzea
Aurkibidea ikusi
OÑATIKO UNIBERTSITATEKO ERRETULAREN
AZTERKETA HISTORIKO-ARTISTIKOA

Pedro Echeverria
  1. TESTUINGURU HISTORIKOA
    1. Avilako apezpikua, mezenas eta aholkulari
    2. Pietatearen erretaulari buruzko datu berriak
  2. SANCTI SPIRITUS IKASTETXEKO KAPERAKO ERRETAULA
    1. Dokumentu genesia. Egileak
    2. Traza, egitura eta apaindura. Erretaularen originaltasuna
    3. Estilo kontuak. Espresibismo eta manierismo juniarra
    4. Programa sakratua. Debozioak eta asmoak
    5. Errepertorio profanoa. Zaharkinak, groteskoak, bestioiak eta zaldiak
    6. Erromatar erako polikromia. Lehenbiziko groteskoak
OÑATIKO UNIBERTSITATEKO ERRETAULA ZAHARBERRITZEKO PROZESUA
Xabier Martiarena

Sarrera
ESKU-HARTZEA
  1. ERRETAULA EGITEKO TEKNIKA
    1. Arkitektura eskema
    2. Euskarria
      1. Egitura
      2. Eszenak
      3. Eskulturak
      4. Taulamenduak, kolomak, pilastrak eta horma-konkak
    3. Euskarriaren prestakuntza
      1. Oihala eta iztupa
      2. Prestakina
      3. Bola
    4. Polikromia edo geruza piktorikoa
      1. Urreztatua
        1. Ur-urreztaketa
        2. Urreztatzeko nahastura-berniza
      2. Zilarreztatzea
      3. Bismutoa
      4. Estofatua
        1. Urre gaineko esgrafiatua
        2. “Pintzeladura” edo urre gainean pintzelez eginiko pintura
        3. Zilar gaineko esgrafiatua
        4. Zilar gardendua
    5. Koloreak
      1. Kolore gardenak
      2. Kolore opakoak
      3. Haragi-koloreak
    6. Beste apaindura teknika batzuk
  2. ERRETAULAREN KONTSERBAZIO EGOERA
    1. Euskarria
      1. Xilofagoen erasoa
      2. Egitura
      3. Araldit
      4. Eszenen eta eskulturen egitura
      5. Iztupa
      6. Prestakina
      7. Aldaketak
    2. Polikromia
      1. Alderdi orokorrak
      2. Kolore opakoak
        1. Zuria
        2. Azurita
        3. Gorria
      3. Haragi-koloreak
      4. Urreztatua
      5. Zilarra
      6. Zilar gaineko gardenduak
        1. Laka gorria
        2. Anbar-marroia
        3. Berdea
      7. Bismutoa
      8. Zigilatuak
      9. Alterazioak
  3. ESKU-HARTZEA
    1. Euskarria
      1. Araldit
      2. Intsektuak akabatzea
      3. Egitura arkitektonikoaren berreraikuntza
    2. Polikromia
      1. Kolorea finkatzea
      2. Garbiketa
      3. Iztukatua
      4. Berregite kromatikoa
      5. Urrea birjartzea
    3. PDF: Erretaularen ezaugarri teknikoak
  4. ANALISI KIMIKOA
  5. GRAFIKOAK
    1. Erretaularen neurri orokorrak
    2. Zilarraren kokapena
    3. Zigilatuen kokapena
    4. Erretaula osatzerakoan erabilitako egurrak
    5. Estaien garapena
    6. Frisoetako erliebeen irudikapena
    7. Kontserbazio-egoeren eta erabilitako tekniken adibideak
    8. Hainbat zigilatu-ereduen kokapena
    9. Irudien jantzietan erabilitako zigilatu-eredu desberdinak
    10. Erretaularen horma-konken hondoetan eta irudien jantzietan erabilitako urre gaineko apaindura esgrafiatuak
    11. Erretaularen horma-konken hondoetan eta irudien jantzietan erabilitako zilar gaineko apaindura esgrafiatuak
    12. Erretaularen horma-konken hondoetan eta irudien jantzietan erabilitako metalezko xafla gaineko motiboak, pintzelez eginak

I. Erretaula egiteko teknika


2. Euskarria

2.1 Egitura

Erretaula intxaur, gaztaina, ezki eta haritz zurez eginda dago. Ezkia eta intxaur zurezko panelak txandakatu egiten dira friso fantastikoetan. Eskulturak eta erliebeak intxaur zurezkoak dira. Lehen estaiko kolomak eta pilastrak intxaurrezkoak dira, eta ezkizkoak berriz bigarren estaitik gora. Gaztaina lantzekeko zonetarako erabiltzen da, esaterako horma-konken barrenerako. Haritza horma-konken oinarrian eta sostengu egituran erabiltzen da.

  • Intxaurrondoa: Juglandazeoen familiako zuhaitza, “juglans regia” izen zientifikoa duena, eta intxaurrondo europarra esaten zaio. Zurgiharra oso erresistentzia handikoa da xilofagoen aurrean, zurgizena, berriz, oso ahul gertatzen den bitartean. Konpresio eta flexioaren aurrean erresistentea da zur hau, eta zur nobletzat hartu izan da, erraz lantzeaz gain akabera bikaina lortzea ahalbidetzen du eta.
  • Gaztainondoa: fagazeoen familiako zuhaitza, “castanea sativa mill.” izen zientifikoa duena, eta gaztainondo esaten zaiona. Zurak kolore hori argia du, zurgiharra eta zurgizena ez dira bereizten, eta hazkunde-eraztunak osooso markatuak ditu. Lehorrean oso ondo lantzen da. Heze-lehor aldaketen aurrean erresistentzia ona du.
  • Ezkia: Tiliazeoen familiako zuhaitza, ezki esaten zaiona. Zura zuri-gorrixka edo horixka da, zurgizena eta zurgiharra ez dira bereizten, eta hazkunde-eraztunak ez dira askorik nabaritzen. Honen zura, pikor finekoa izaki, estimu handikoa da eskultura eta tailan.
Elkarri ertz biziz lotutako
bi oholez konposatutako
eszena: Miru-buztanezko
sendogarriak
pitzaduretan.Elkarri ertz biziz lotutako bi oholez konposatutako eszena: Miru-buztanezko sendogarriak pitzaduretan.
Elkarri ertz biziz lotutako
bi oholez konposatutako
eszena: Lotunea iztupaz estalia. Elkarri ertz biziz lotutako bi oholez konposatutako eszena: Lotunea iztupaz estalia.

Ezkia aukeratu izanaren arrazoiak tailatzeko erraztasuna, zur biguna izatea eta besteak baino pisu txikiagokoa izatea dira. Eszenetan intxaurra erabiltzearen arrazoiak, berriz, zur honen sendotasuna eta enborren diametroa dira, hauetatik oso ohol zabalak atera baitaitezke, elkarri lotuz eszena zabalak egiteko aukeraz inolaz ere; eta honi erantsi behar, gainera, enborreko pieza bakar batetik ia-ia eskultura oso bat ateratzeko modua.


Licencia Creative Commons. Pulse aquí para leerla
2009 Kultura, Gazteria eta Kirol Departamentua - Gipuzkoako Foru Aldundia
Para conectar con nosotros mediante skype pulse aquí
Logotipo Gipuzkoa.net. Pulsar para ir a la página de Gipuzkoa.net