Oñatiko unibertsitatearen Kaperako Errataula
Historia eta zaharberritzea
I. Erretaula egiteko teknika
2. Euskarria
2.1 Egitura
Erretaula intxaur, gaztaina, ezki eta haritz zurez eginda
dago. Ezkia eta intxaur zurezko panelak txandakatu egiten
dira friso fantastikoetan. Eskulturak eta erliebeak intxaur
zurezkoak dira. Lehen estaiko kolomak eta pilastrak intxaurrezkoak
dira, eta ezkizkoak berriz bigarren estaitik gora.
Gaztaina lantzekeko zonetarako erabiltzen da, esaterako
horma-konken barrenerako. Haritza horma-konken oinarrian
eta sostengu egituran erabiltzen da.
- Intxaurrondoa: Juglandazeoen familiako zuhaitza,
“juglans regia” izen zientifikoa duena, eta intxaurrondo
europarra esaten zaio. Zurgiharra oso erresistentzia
handikoa da xilofagoen aurrean, zurgizena, berriz, oso
ahul gertatzen den bitartean. Konpresio eta flexioaren
aurrean erresistentea da zur hau, eta zur nobletzat hartu
izan da, erraz lantzeaz gain akabera bikaina lortzea ahalbidetzen
du eta.
- Gaztainondoa: fagazeoen familiako zuhaitza, “castanea
sativa mill.” izen zientifikoa duena, eta gaztainondo
esaten zaiona. Zurak kolore hori argia du, zurgiharra eta
zurgizena ez dira bereizten, eta hazkunde-eraztunak osooso
markatuak ditu. Lehorrean oso ondo lantzen da.
Heze-lehor aldaketen aurrean erresistentzia ona du.
- Ezkia: Tiliazeoen familiako zuhaitza, ezki esaten zaiona.
Zura zuri-gorrixka edo horixka da, zurgizena eta zurgiharra
ez dira bereizten, eta hazkunde-eraztunak ez dira
askorik nabaritzen. Honen zura, pikor finekoa izaki, estimu
handikoa da eskultura eta tailan.
Elkarri ertz biziz lotutako
bi oholez konposatutako
eszena: Miru-buztanezko
sendogarriak
pitzaduretan.
Elkarri ertz biziz lotutako
bi oholez konposatutako
eszena: Lotunea iztupaz estalia.
Ezkia aukeratu izanaren arrazoiak tailatzeko erraztasuna,
zur biguna izatea eta besteak baino pisu txikiagokoa
izatea dira. Eszenetan intxaurra erabiltzearen arrazoiak,
berriz, zur honen sendotasuna eta enborren diametroa dira,
hauetatik oso ohol zabalak atera baitaitezke, elkarri lotuz
eszena zabalak egiteko aukeraz inolaz ere; eta honi erantsi
behar, gainera, enborreko pieza bakar batetik ia-ia eskultura
oso bat ateratzeko modua.